PODSTAWY STOLARSTWA | To trzeba wiedzieć

Podstawy stolarstwa

Każda osoba, która zamierza zająć się w jakiś sposób stolarstwem, w profesjonalny czy też pół amatorski sposób, musi poznać podstawowe zasady panujące w tej branży. Wymaga to doskonalenia wiedzy, szlifowania warsztatu, ciągłego poznawania nowych technologi i technik pracy – a także śledzenia najlepszych profesjonalistów. Nie uniknione jest bowiem popełnienie wielu błędów na drodze do doskonałości. W tym poradniku wskażemy Ci drogę – dzięki której nie popełnisz części błędów, które dotyczą początkujących stolarzy.

Stolarstwo dla amatorów od A do Z

Stolarstwo jest tak szerokim tematem, że można by o nim napisać nie tyle artykuł, ile książkę z dużą ilością stron. Osoba początkująca powinna posiąść wiedzę przed przystąpieniem do jakichkolwiek działań. Wiedzę z zakresu oprzyrządowania, doboru materiału (rodzaju drewna), przygotowania miejsca pracy (pod obróbkę drewna), umiejętności konserwacji surowca. Jednym z kluczowych elementów jest umiejętność poprawnego wykorzystania techniki stolarskiej dopasowanej do konkretnego projektu.

Aby skutecznie wejść w rynek stolarstwa, należy posiadać wiedzę, dzięki której samodzielnie uda Ci się dobrać odpowiednią maszynę do obróbki drewna.

Aby stać się profesjonalnym stolarzem, konieczna będzie długoletnia praktyka. Nie da się zostać specjalistą, tylko i wyłącznie posiadając najlepszej klasy maszyny – bo i te trzeba odpowiednio dobrać. W tym artykule poznasz podstawy dla początkującego stolarza, dzięki którym rozwiniesz swoje kompetencje, szybciej niż myślisz.

Książki o stolarstwie dla początkujących i zaawansowanych

Jak już wspominaliśmy, warto zapoznać się z wiedzą, która jest już dostępna dla każdego na przykład w formie książek. Najwięksi specjaliści za niewielką kwotę udostępniają lata praktyki spisane na kartach papieru. Jeżeli chcesz zostać profesjonalnym stolarzem, przeczytaj kilka z nich. Poniżej prezentujemy naprawdę dobre pozycje wraz z krótkimi opisami.

Tribe Chris: Stolarstwo. Kompendium

Chciałbyś zacząć robić coś z drewna, ale nie wiesz, od czego zacząć? Ta książka jest właśnie dla ciebie. Chris Tribe, projektant, twórca pracujący w drewnie i nauczyciel, przeprowadzi cię przez proces metodą „krok po kroku”, odpowiadając na każde twoje pytanie, które może ci się nasunąć w trakcie pracy. Jakich narzędzi potrzebujesz? Gdzie je można znaleźć i jak się nimi posługiwać oraz jak przedmiotom z drewna nadać profesjonalne wykończenie? Tu dowiesz się wszystkiego. Jak wyposażyć własny warsztat. Jak doskonalić swoje umiejętności i jak wykończyć specjalnie zaprojektowane przedmioty. Szczegółowe instrukcje autora książki podpowiedzą ci, jak używać ręcznych i przenośnych narzędzi mechanicznych. Jego porady dotyczące rozwiązywania problemów, które pojawiają się podczas lektury tej książki i podczas pracy, wyjaśnią, co robić, jeżeli wykonany z drewna przedmiot nie wygląda tak, jakbyś tego oczekiwał, i co zrobić, aby uzyskać pożądany efekt.

Vicenç Gibert i Armengol: Prace w drewnie

Każdy, kto choć trochę interesował się drewnem, wie, że siłą żywotną drzewa są soki, które płyną w jego wnętrzu i że centralna część przekroju pnia jest czasami określana jako serce drzewa. Dobrze jest o tym pamiętać, biorąc do ręki ten niezwykły materiał powszechnie doceniany i kochany przez stolarzy, ale też wymagający szacunku, ponieważ żeby z nim pracować, trzeba mieć ogromny zasób wiedzy i wielkie serce.

Od zarania dziejów ludzie używali przedmiotów i narzędzi drewnianych i pewnie dlatego wielu z nas uważa drewno za materiał tak nam biski i atrakcyjny. Do nadania książce prezentowanej formy skłoniła nas obserwacja młodego drzewa, w którym miękkie przyrosty wiosenne sąsiadują z twardszymi, ciemniejszymi pierścieniami przyrostów z późnego lata. W książce opisujemy techniki obróbki drewna, przeplatając je szczegółowymi wskazówkami utalentowanych rzemieślników.

Rozpoczynamy od prezentacji samego drewna, niesłychanie zróżnicowanego i pod względem wyglądu, i pod względem właściwości, nawet jeżeli pochodzi z gatunków drzew rosnących w podobnych warunkach. Umiejętność identyfikacji gatunków i rodzajów drewna, wiedza o ich twardości, strukturze, barwach i innych cechach charakterystycznych, jest równie ważna jak praktyczne umiejętności stolarskie.

Po omówieniu materiałów i narzędzi służących do przygotowywania i obróbki drewna przedstawiamy procedury oraz tajniki rzemiosła, których znajomość jest niezbędna do właściwego wykonania: dowolnego wyrobu z drewna i umożliwia nadanie mu wyjątkowych walorów. Dużą część książki poświęcamy meblarstwu artystycznemu, dowodząc, że jest to dziedzina różna od stolarstwa, często wymagająca znajomość innych technik, takich jak obróbka tokarska, rzeźbienie czy intarsjowanie. Mamy nadzieję, że czytelnik chcący pogłębić swe umiejętności znajdzie w książce rozwiązania problemów wyłaniających się przed nim podczas prac stolarskich.

Chciałbym podziękować wszystkim członkom naszego zespołu autorskiego za podzielenie się swoją wiedzą, doświadczeniem i entuzjazmem oraz za chęć do współpracy, która umożliwiła nam stworzenie tak obszernej książki. Bez ich bezcennego udziału realizacja zaplanowanego dzieła byłaby zadaniem nie do wykonania.

Ukończenie tej pracy przyniosło mi wielką satysfakcję. Mam nadzieję, że to uczucie stanie się udziałem każdego, kto – korzystając z niniejszej książki – własnoręcznie przekształci zwykły kawałek drewna w przedmiot noszący piętno jego indywidualności.

Jan Heurich: Przewodnik dla stolarzy

Przewodnik dla stolarzy, obejmujący cały zakres stolarstwa Podług najlepszych dzieł obcych, z zastosowaniem się do potrzeb i zwyczajów Stolarzy Polskich. Bogato ilustrowany, liczne przykłady prezentacji narzędzi, profili, łączeń. Wydanie z 1862 roku.

Tadeusz Laurowski: Stolarstwo

W zwięzły sposób autor omawia rodzaje i wady podstawowego tworzywa używanego w stolarstwie, czyli drewna, a także tworzyw drewnopodobnych, a więc sklejek, płyt stolarskich, płyt wiórowych i paździerzowych oraz pilśniowych. Omówione też zostały podstawowe narzędzia i maszyny stosowane w stolarstwie, procesy obróbki drewna i wykańczania powierzchni drewnianych ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa pracy.Książka adresowana jest do osób zdobywających zawód stolarza, jak też do osób wykonujących ten zawód.

Godet Jean-Denis: Atlas drewna

Dla leśników, pracowników tartaków, cieśli, stolarzy, projektantów wnętrz, architektów, rzeźbiarzy i wszystkich, którzy interesują się obróbką drewna.
* Tablice zawierające wszystko, co warto wiedzieć o 30 najważniejszych gatunkach drzew Środkowoeuropejskich i ich drewnie
* Na kolorowych fotografiach pokroje drzew, pąki, liście, kwiaty, owoce, kora.
* Drewno przedstawione na przekrojach: poprzecznym, promieniowym i stycznym.
* Detale ułatwiające identyfikację gatunku drewna pokazane na fotografiach makro- oraz mikroskopowych.
* Opisy podstawowych cech ułatwiających określenie gatunku i gęstość drewna.
* Przykłady zastosowania w przemyśle i rzemiośle.
Atlas powstał przy współpracy z Wyższą Szkołą Architektury, Budownictwa i Drewna HSB Burgdorf/Biel oraz Szkołą Techniczną HF Holz Biel – Szwajcaria
W serii PORADNIK LEŚNIKA ukazały się także następujące tytuły:
„Szkodniki nasion i owoców drzew i krzewów leśnych”
„Drzewa liściaste i owady na nich żerujące”
„Drzewa iglaste i owady na nich żerujące”
„Tablice miąższości drewna okrągłego”
„Atlas hub”

Obróbka drewna – odpowiednio dobrany materiał to podstawa

Drewno jest z nami już od narodzin planety i naszej cywilizacji. Występuje w budownictwie, rzeźbiarstwie artystycznym, przemyśle meblowym i w wielu innych sektorach. Każdy stolarz chcący szlifować swój rzemieślniczy warsztat powinien znać materiał niezbędny do rozpoczęcia produkcji w drewnie.

Przekrój drewna: co trzeba wiedzieć?

Przede wszystkim, należy ustalić pochodzenie drewna, które zamierzamy wykorzystać do dalszej obróbki. Będzie to miało odzwierciedlenie nie tylko w efekcie końcowym, ale przede wszystkim w wytrzymałości na uszkodzenia mechaniczne i wpływ warunków atmosferycznych. Surowiec warto dopasować do aktualnej strefy klimatycznej. Nasze rodzime drewno ma jaśniejszą barwę, natomiast gatunki egzotyczne cechuje ciemna barwa pnia.

Początkujący stolarz musi wiedzieć, jak wygląda przekrój drewna. Podział pnia, ilość przyrostów / sęków to elementy, które wpływają na wygląd końcowy produktu. Materiał z dużą ilością sęków nie jest odpowiedni dla początkujących. Przez sęki właściwości fizyczne drewna są osłabione.

Drewno z dużą ilością sęków wykorzystywane jest głównie do prac mających charakter dekoracyjny, bardzo rzadko do tworzenia materiałów użytkowych, konstrukcyjnych.

Drewno a wilgoć

Niezabezpieczone drewno wchłania wodę, w związku z czym jest narażone na uszkodzenia: pęknięcia, odkształcanie oraz rozwój grzybów i występowanie różnego typu pasożytów. Bardzo ważnym elementem jest zabezpieczanie drewna po obróbce. Początkujący stolarz musi zapoznać się z dostępną na rynku stolarskim ofertą impregnatów oraz lakierobejcy. Ich zadaniem jest stworzenie specjalnej powłoki ochronnej na wierzchniej warstwie drewna. Dzięki temu końcowy produkt może zachować swoje walory estatyczne przez długie lata.

Podstawy stolarstwa – ręczna obróbka drewna

Stolarstwo to nie tylko zaawansowana technologia dostępna w maszynach do drewna. To także szereg czynności wykonywanych ręcznie. Początkowym etapem obróbki ręcznej w drewnie jest tak zwane trasowanie, czyli naniesienie na materiał linii, które są oznaczeniem cięć. Trasowanie umożliwia oznaczenie kształtu i rozmiary cięć. Wykonuje się je zarówno na powierzchni płaskiej drewna jak i na bryłach przestrzennych. To bardzo ważny etap. Trasowanie powinno być przygotowane z największą dokładnością. Każdy błędny milimetr może zmienić efekt końcowy naszego produktu.

Stolarstwo dla początkujących – cięcie i szlifowanie drewna

Pierwszym elementem obróbki drewna, o którym wspomnieliśmy powyżej, jest trasowanie. W kolejnym kroku zabieramy się za cięcie drewna. Do tego celu wykorzystuje sie piły różnego typu:

• piły ręczne
• piły taśmowe do drewna
• piły stołowe
• maszyny wieloczynościowe

Powyższe urządzenia są odpowiednie dla początkujących stolarzy. To, jaką maszynę wybierzemy będzie mieć wpływ na efekt końcowy naszych prac. Jeżeli nie jesteś pewien, jakiej maszyny potrzebujesz, czytaj nasze poradniki w kategorii: OBRÓBKA DREWNA. Możesz także napisać do nas zapytanie.

Podstawowe narzędzia stolarza – obróbka drewna

Jeżeli chcesz być profesjonalnym stolarzem – potrzebujesz odpowiedniego sprzętu. Osoby, które zajmują się obróbką drewna również potrzebują odpowiedniego – choc częściej nieco tańszego sprzętu. Wszystko zależy od tego, jakiego rodzaju materiał z drewna lub w drewnie chcesz przygotować. Jak bardzo zaawansowany technologicznie jest twój projekt? To ma ogromne znaczenie w doborze narzędzi stolarskich. Ważne są także umiejętności. Sam sprzęt nie wystarczy. Należy wybierać wyłącznie narzędzia, na których obsłudze się znasz.

Każdy amator jak i profesjonalista potrzebuje narzędzi ręcznych oraz pomiarowych. Dodatkowo przy obróbce drewna warto wyposażyć się także w wiertarkę, wkrętarkę, wyrzynarkę, szlifierkę, imadło czy stół warsztatowy.

Innymi ważnymi elementami wyposażenia zakładu stolarskiego są:

• Frezarka do drewna
• Tokarka do drewna
• Szlifierka do drewna

Dla najbardziej wymagających specjalistów stworzone zostały także maszyny wieloczynnościowe do drewna, które umożliwiają wykonywanie wielu prac na drewnie jednocześnie.

Jak widzisz stolarstwo to bardzo obszerny temat, który nie da się przybliżyć ot tak. Nie mniej jednak mamy nadzieję, że dzięki temu artykułowi wiesz jaką drogą należy podążać w celu kształtowania swojego rzemiosła w tym kierunku. Zapraszamy do śledzenia naszej bazy wiedzy, w której znajdziesz mnóstwo artykułów w temacie obróbki drewna.

Zobacz także

• Instrukcja BHP w warsztatach stolarskich