Tokarka to maszyna skrawająca, która utrzymuje przedmiot na uchwycie lub kłach, obraca go wokół własnej osi i usuwa fragmenty jego powierzchni za pomocą specjalnych narzędzi. Dzięki tokarce można wykonać szybko i dokładnie różne rodzaje obróbki, takie jak toczenie, licowanie, gwintowanie, radełkowanie, frezowanie, wiercenie. Tokarki służą przede wszystkim do obróbki powierzchni cylindrycznych i powierzchni płaskich pod kątem prostym do osi obrotu, jednak można nimi obrobić również inne bryły obrotowe, powierzchnie płaskie, gwinty itp. Istnieje wiele rodzajów tokarek, które można podzielić na różne kategorie, takie jak zastosowanie, typ obrabianego materiału, branża, precyzja obróbki, rozmiar czy stopień zautomatyzowania procesu obrabiania.
Spis treści
Jak zbudowana jest tokarka konwencjonalna?
Tokarki, inaczej zwane obrabiarkami, to maszyny przeznaczone do obróbki powierzchni obrotowych. W przypadku konwencjonalnych tokarek, kształtowanie detali odbywa się przez połączenie dwóch ruchów: ruchu obrotowego, który jest wykonywany przez wrzeciono, oraz ruchu prostoliniowego, który jest wykonywany przez narzędzie. Istnieje wiele rodzajów tokarek uniwersalnych, które różnią się konstrukcją, sposobem pracy oraz sposobem mocowania detali. Warto wyróżnić tokarki kłowe, karuzelowe i rewolwerowe, jednak w tym artykule skupimy się na budowie tokarek konwencjonalnych uchwytowych.
Główne elementy składowe tokarki konwencjonalnej to: łoże, wrzeciono, konik, skrzynka prędkości obrotowych, skrzynka posuwów, skrzynka suportowa, imak nożowy, śruba pociągowa, wałek pociągowy, wałek sterujący, gitara oraz wyświetlacz z cyfrowym odczytem położenia. Te elementy składają się na maszynę, która pozwala na precyzyjną obróbkę detali.
Elementy ustalająco-mocujące przedmiot
Aby zapewnić stabilne i precyzyjne mocowanie detalu podczas obróbki w tokarce uniwersalnej, stosuje się różnego rodzaju elementy ustalająco-mocujące. Są to przede wszystkim uchwyty samocentrujące, które mogą mieć trzy lub cztery szczęki oraz uchwyty z niezależnym nastawieniem szczęk, przeznaczone do obróbki powierzchni nieregularnych. Uchwyty mogą być montowane bezpośrednio na końcówce wrzeciona albo za pomocą specjalnej tarczy zabierakowej. Często stosuje się także uchwyty spiralne, składające się z koła stożkowego i koła talerzowego. Alternatywnie, detal może być mocowany przy pomocy kłów oraz tarcz zabierakowych, wymagających wcześniejszego wykonania otworów na obrabianym elemencie. W przypadku obróbki dłuższych detali konieczne jest zastosowanie stałych lub ruchomych podtrzymek, wyposażonych w rolkowe lub ślizgowe pinole. Dzięki tym elementom detal jest pewnie i stabilnie przytrzymywany podczas obróbki, co pozwala na precyzyjne i dokładne kształtowanie powierzchni.
Mocowanie narzędzi obróbkowych na tokarce
Tokarki konwencjonalne oferują również różne sposoby mocowania narzędzi obrabiających. Wśród nich są standardowy imak czteronożowy, imak z mechanizmem szybkiego mocowania, zwany również multifixem lub imakiem szybkozmiennym z oprawkami pod nóż. Imak nożowy umożliwia szybką zmianę narzędzia i ustawienie go w stabilnej pozycji w osi wrzeciona, natomiast imak jednonożowy z mechanizmem szybkiego mocowania pozwala na kątowe ustawienie narzędzia względem obrabianego detalu, co ułatwia obróbkę powierzchni stożkowych. Imak jednonożowy składa się z oprawki oraz uzębienia, które pozwalają na wstępne ustalenie położenia narzędzia względem detalu.
Z czego zrobić łoże do tokarki?
Łoże tokarki jest jednym z najważniejszych elementów tej maszyny, odpowiedzialnym za stabilność i precyzję obróbki. Musi być ono wykonane z materiałów o wysokiej wytrzymałości i dokładności, aby zapewnić trwałość i niezawodność maszyny.
Najczęściej wykorzystywanym materiałem do produkcji łoża tokarki jest stal. Jest to materiał o wysokiej wytrzymałości na obciążenie i odporności na korozję, co jest szczególnie ważne w przypadku maszyn pracujących w trudnych warunkach. Stal jest również łatwa w obróbce, co umożliwia precyzyjne wykonanie łoża.
Co się robi na tokarce? Podsumowanie i kilka przykładów
Tokarka to maszyna skrawająca, która pozwala na szybkie i dokładne wykonywanie różnych rodzajów obróbki, takich jak toczenie, licowanie, gwintowanie, radełkowanie, frezowanie, wiercenie i wiele innych. Dzięki temu urządzeniu możemy przygotować elementy o różnych kształtach i rozmiarach. W zależności od potrzeby, na tokarce możemy wykonać zarówno obróbkę zewnętrzną, jak i wewnętrzną danego elementu.
Oto 20 przykładów produktów, które można wykonać na tokarce:
Tokarka to maszyna, która pozwala na precyzyjną obróbkę powierzchni obrotowych. Dzięki niej możliwe jest wytwarzanie różnego rodzaju elementów, takich jak:
- wałki
- koła zębate
- wałki napędowe
- trzpienie
- tuleje
- wałki skrętne
- koła pasowe
- ośki
- wałki dociskowe
- łożyska
- koła korbowe
- wałki korbowe
- panewki
- oprawy łożyskowe
- zębatki
- koła zamachowe
- tuleje prowadzące
- koła zębate skrętne
- koła kute
- wałki i trzpienie o podwójnej osi.